«ԱԶԳ», 03-05-2011- Ապրիլի վերջին օրերին ԱՄՆ պետքարտուղարության բարձրաստիճան պաշտոնյա Քեյդենհաուի, Եվրոմիության հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեի տարածաշրջանային այցից եւ ԵԱՀԿ ՄԽ վաշինգտոնյան բանակցություններից անմիջապես հետո ղարաբաղյան եւ ադրբեջանական զորքերի շփման գծում իրավիճակը կրկին սրվեց:
Սա արդեն կարծես դառնում է օրինաչափություն: Միջնորդների, միջազգային կառույցների ամեն մի հայտարարություն, որ «ղարաբաղյան խնդիրը ռազմական լուծում չունի», Իլհամ Ալիեւը պարտադիր զուգակշռում է «ղարաբաղյան հակամարտությունը սառեցված չէ»` իր իսկ կողմից շրջանառված «գնահատականը հիմնավորող» սադրանքներով:
Իսկ որ շփման գծում հրադադարի խախտման գործողություններն արտոնված են ամենաբարձր` «գերագույն գլխավոր հրամանատարի» մակարդակով, դրանում կասկած լինել չի կարող: Միայն այն, որ վերջին լարվածության օրը «ղարաբաղյան պատերազմի վետերանները» հավաքվել են Աղջաբեդի շրջկենտրոնի մարզադաշտում եւ ըստ էության տոնել երեք հայ զինծառայողի սպանությունը, վկայում է վերոհիշյալը:
«Արդեն որերորդ անգամ Հայաստանից եկած հայերի եւ Լեռնային Ղարաբաղի անջատողականների միջեւ տեղի են ունենում կոնֆլիկտային իրավիճակներ (պահպանվում է բնագրի ոճը- Վ.Ա.), եւ ամեն անգամ նրանք իրենց հանցագործությունները փորձում են բարդել ադրբեջանական կողմի վրա: Ապրիլի 29-ի զինված միջադեպը տեղի է ունեցել այն բանից հետո (՞- Վ.Ա.), երբ Հայաստանի քաղաքացի զինծառայողը ավտոմատով սպանել է իր ծառայակիցներին: Դա է հայ զինվորականների մահվան բուն պատճառը, որը հայկական կողմը ձգտում է թաքցնել»,- սա Ադրբեջանի ՊՆ մամլո խոսնակի «մեկնաբանությունն» է:
«Դա հերթական հիմարությունն է, միջազգային հանրությանը մոլորեցնելու փորձ: Այդ տրագիկոմեդիայի նպատակն է թաքցնել սեփական գործողությունները»,- News. am-ի թղթակցին արդարացիորեն ասել է ԼՂՀ ՊՆ մամուլի պատասխանատու Սենոր Հասրաթյանը :
Այդուհանդերձ, ո՞րն է Ադրբեջանի հիմարությունը: Այն, որ կոպտորեն խախտում է հրադադա՞րը, թե՞ երբ «մեկնաբանություններ» է անում: Ըստ ամենայնի` թե մեկը, թե մյուսը: Քանի որ երկու դեպքում էլ նա հայտնվում է հիմար վիճակում: Նախ, առանձին միջադեպերն ավելի են առարկայացնում կողմերի միջեւ ուժի չկիրառման մասին նոր համաձայնության ձեռքբերման հրամայականը, որովհետեւ գնալով ավելի ու ավելի պարզ է դառնում, որ ներկա դրությամբ բանակցություններում առաջընթացի հասնելու հավանականությունը գրեթե հասել է զրոյական նիշի:
Եվ երկրորդ, «հայաստանցիների եւ ղարաբաղցիների միջեւ հակասությունների» թեմայի այդքան հետեւողական շրջանառումն ինքնին վկայում է, որ շփման գծում սադրանքներ հրահրում է ադրբեջանական կողմը: Այն պարզ պատճառով, որ Ադրբեջանի ՊՆ-ն չի կարող տիրապետել նման «տեղեկատվության»: Դա ուղղակի քարոզչական կոպիտ կաղապար է, որ ընդունակ է «ձուլել» միայն Էլդար Սաբիրօղլուի անուղեղ երեւակայությունը:
Բայց երբ այս ամենը տեղի է ունենում «շփման գծում միջադեպերը բոլոր կողմերի մասնակցությամբ հետաքննելու» անհրաժեշտության մասին պարբերաբար հնչեցվող հավաստիացումներին գրեթե զուգահեռ, ապա ակամա հարց է ծագում. «Ապրիլի 28-29-ից մի քանի օր է անցել, ինչո՞ւ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները, ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Կասպրշիկը որեւէ կերպ չեն արձագանքում հրադադարի աղաղակող խախտման փաստերին»: Եվ արդյոք հենց դա չէ՞ պատճառը, որ Ադրբեջանի ՊՆ մամլո խոսնակն իրեն թույլ է տալիս ակնհայտ հիմարություններ ասել:
Ուշադրություն է հայցում իրողությունը, որ պաշտոնական Բաքուն 4 օր շարունակաբար քար լռություն է պահպանել եւ խոսել միայն մայիսի 2-ին: Չի՞ հասկացվում դրանից, որ ադրբեջանական կողմն սպասել է, որ միջնորդները որեւէ հայտարարություն կանեն: Եվ կատարյալ համարձակություն է ձեռք բերել, երբ համոզվել է, որ ՄԽ համանախագահներից ու ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գրասենյակից արձագանք չի լինելու:
Ահա այս եզրահանգման նկատառմամբ ի՞նչ արժեք ունի միջնորդների հրապարակային պացիֆիզմը: Չարժե՞ ենթադրել, որ` ոչ մի: Դա ընդամենը «հերթապահ» հայտարարության մի դարձյալ կաղապար է: Այս դեպքում` «ձուլված» ԵԱՀԿ քարոզչաբանական «ձուլարանում»:
Թերեւս այդպես էլ կա: Ուստի էական է գիտակցել, որ ոչ թե հիմարությունն է անպատժելի, այլ` անպատժելիությունը` հիմարություն: Ավելի բացահայտ ասած` Ադրբեջանի ձեռնարկած քայլերի մեջ պետք է որոշակի տրամաբանություն տեսնել: Դա այն է, որ երբ միջնորդները մատնանշում են «ստատուս քվոյի պահպանման վտանգավորությունը», Ադրբեջանը դա հասկանում է որպես ակնարկ` դիմել քայլերի, որոնք «ավելի կամրապնդեն միջնորդների մտահոգությունը»: Եվ դա, ըստ ամենայնի, միայն «սեփական խաղ» չէ:
Այստեղից էլ` անպատժելիության հիմարությունը: Քանի որ Ադրբեջանի յուրաքանչյուր ոտնձգություն ոչ թե թուլացնում, ինչպես հավանաբար կարծում են միջնորդները, այլ ավելի է ամրապնդում ղարաբաղյան կողմի համոզմունքը, որ ԼՂՀ ու նրա ժողովրդի իրական անվտանգության միակ երաշխիքը ռազմաքաղաքական այն իրողությունն է, որ հաստավել է 1994 թ. մայիսյան զինադադարով:
Այսինքն, եթե նման խնդիրն առհասարակ ունի ռազմական լուծում, ապա ինչո՞ւ չասել, որ այն արդեն իսկ լուծված է: Չէ՞ որ ղարաբաղյան կողմն անվտանգության փաստացի համակարգի այլընտրանքայնության հարց կարող է քննության ենթակա դիտարկել միայն մի դեպքում. երբ կլինեն պատերազմի վերսկսումը բացառող իրական շոշափելի երաշխիքներ: Դրանք չկան: Իսկ այդպիսիք ԼՂՀ-ին ապագայում տալու մասին միջնորդների «հավաստիացումների» գինն այն է, ինչ Ադրբեջանն անպատիժ անում է ամեն օր շփման գծում:
Զոհերի հանդեպ ափսոսանքի խոր զգացմամբ հանդերձ, գործնականում Ադրբեջանի ոտնձգությունները ԼՂՀ քաղաքական եւ զինվորական ղեկավարությանը, հասարակությանը նոր ոչինչ չեն հուշում: ԼՂՀ-ում միշտ էլ թերահավատ են եղել խնդրի խաղաղ կարգավորման մեջ Ադրբեջանի շահագրգռվածության հանդեպ: Տվյալ դեպքում խնդիր ունեն իրենք` միջնորդները: Քանի որ իրենք են փորձում հակառակը «հիմնավորել»: Եվ եթե Ադրբեջանի պատերազմական նկրտումները չեն բխում խնդրի լուծման մասին ԵԱՀԿ ՄԽ երկրների պատկերացումներից, մի բան, որ նրանք բազմիցս են վկայել գոնե հրապարակավ, ապա հարկ է սպասել, թե «այս աշխարհի ուժեղներն» ինչպե՞ս են հակադարձելու Ադրբեջանից իրենց նետած մարտահրավերներին: Եթե` շարունակվող լռությամբ կամ «կաղապարային» հայտարարությամբ, ապա երեւի հարկ կլինի արձանագրել, որ Իլհամ Ալիեւի «բարձր մարտականությունը» սնվում է ոչ միայն անձնական ամբիցիաներից:
ՎԱՀՐԱՄ ԱԹԱՆԵՍՅԱՆ
Սա արդեն կարծես դառնում է օրինաչափություն: Միջնորդների, միջազգային կառույցների ամեն մի հայտարարություն, որ «ղարաբաղյան խնդիրը ռազմական լուծում չունի», Իլհամ Ալիեւը պարտադիր զուգակշռում է «ղարաբաղյան հակամարտությունը սառեցված չէ»` իր իսկ կողմից շրջանառված «գնահատականը հիմնավորող» սադրանքներով:
Իսկ որ շփման գծում հրադադարի խախտման գործողություններն արտոնված են ամենաբարձր` «գերագույն գլխավոր հրամանատարի» մակարդակով, դրանում կասկած լինել չի կարող: Միայն այն, որ վերջին լարվածության օրը «ղարաբաղյան պատերազմի վետերանները» հավաքվել են Աղջաբեդի շրջկենտրոնի մարզադաշտում եւ ըստ էության տոնել երեք հայ զինծառայողի սպանությունը, վկայում է վերոհիշյալը:
«Արդեն որերորդ անգամ Հայաստանից եկած հայերի եւ Լեռնային Ղարաբաղի անջատողականների միջեւ տեղի են ունենում կոնֆլիկտային իրավիճակներ (պահպանվում է բնագրի ոճը- Վ.Ա.), եւ ամեն անգամ նրանք իրենց հանցագործությունները փորձում են բարդել ադրբեջանական կողմի վրա: Ապրիլի 29-ի զինված միջադեպը տեղի է ունեցել այն բանից հետո (՞- Վ.Ա.), երբ Հայաստանի քաղաքացի զինծառայողը ավտոմատով սպանել է իր ծառայակիցներին: Դա է հայ զինվորականների մահվան բուն պատճառը, որը հայկական կողմը ձգտում է թաքցնել»,- սա Ադրբեջանի ՊՆ մամլո խոսնակի «մեկնաբանությունն» է:
«Դա հերթական հիմարությունն է, միջազգային հանրությանը մոլորեցնելու փորձ: Այդ տրագիկոմեդիայի նպատակն է թաքցնել սեփական գործողությունները»,- News. am-ի թղթակցին արդարացիորեն ասել է ԼՂՀ ՊՆ մամուլի պատասխանատու Սենոր Հասրաթյանը :
Այդուհանդերձ, ո՞րն է Ադրբեջանի հիմարությունը: Այն, որ կոպտորեն խախտում է հրադադա՞րը, թե՞ երբ «մեկնաբանություններ» է անում: Ըստ ամենայնի` թե մեկը, թե մյուսը: Քանի որ երկու դեպքում էլ նա հայտնվում է հիմար վիճակում: Նախ, առանձին միջադեպերն ավելի են առարկայացնում կողմերի միջեւ ուժի չկիրառման մասին նոր համաձայնության ձեռքբերման հրամայականը, որովհետեւ գնալով ավելի ու ավելի պարզ է դառնում, որ ներկա դրությամբ բանակցություններում առաջընթացի հասնելու հավանականությունը գրեթե հասել է զրոյական նիշի:
Եվ երկրորդ, «հայաստանցիների եւ ղարաբաղցիների միջեւ հակասությունների» թեմայի այդքան հետեւողական շրջանառումն ինքնին վկայում է, որ շփման գծում սադրանքներ հրահրում է ադրբեջանական կողմը: Այն պարզ պատճառով, որ Ադրբեջանի ՊՆ-ն չի կարող տիրապետել նման «տեղեկատվության»: Դա ուղղակի քարոզչական կոպիտ կաղապար է, որ ընդունակ է «ձուլել» միայն Էլդար Սաբիրօղլուի անուղեղ երեւակայությունը:
Բայց երբ այս ամենը տեղի է ունենում «շփման գծում միջադեպերը բոլոր կողմերի մասնակցությամբ հետաքննելու» անհրաժեշտության մասին պարբերաբար հնչեցվող հավաստիացումներին գրեթե զուգահեռ, ապա ակամա հարց է ծագում. «Ապրիլի 28-29-ից մի քանի օր է անցել, ինչո՞ւ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները, ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Կասպրշիկը որեւէ կերպ չեն արձագանքում հրադադարի աղաղակող խախտման փաստերին»: Եվ արդյոք հենց դա չէ՞ պատճառը, որ Ադրբեջանի ՊՆ մամլո խոսնակն իրեն թույլ է տալիս ակնհայտ հիմարություններ ասել:
Ուշադրություն է հայցում իրողությունը, որ պաշտոնական Բաքուն 4 օր շարունակաբար քար լռություն է պահպանել եւ խոսել միայն մայիսի 2-ին: Չի՞ հասկացվում դրանից, որ ադրբեջանական կողմն սպասել է, որ միջնորդները որեւէ հայտարարություն կանեն: Եվ կատարյալ համարձակություն է ձեռք բերել, երբ համոզվել է, որ ՄԽ համանախագահներից ու ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գրասենյակից արձագանք չի լինելու:
Ահա այս եզրահանգման նկատառմամբ ի՞նչ արժեք ունի միջնորդների հրապարակային պացիֆիզմը: Չարժե՞ ենթադրել, որ` ոչ մի: Դա ընդամենը «հերթապահ» հայտարարության մի դարձյալ կաղապար է: Այս դեպքում` «ձուլված» ԵԱՀԿ քարոզչաբանական «ձուլարանում»:
Թերեւս այդպես էլ կա: Ուստի էական է գիտակցել, որ ոչ թե հիմարությունն է անպատժելի, այլ` անպատժելիությունը` հիմարություն: Ավելի բացահայտ ասած` Ադրբեջանի ձեռնարկած քայլերի մեջ պետք է որոշակի տրամաբանություն տեսնել: Դա այն է, որ երբ միջնորդները մատնանշում են «ստատուս քվոյի պահպանման վտանգավորությունը», Ադրբեջանը դա հասկանում է որպես ակնարկ` դիմել քայլերի, որոնք «ավելի կամրապնդեն միջնորդների մտահոգությունը»: Եվ դա, ըստ ամենայնի, միայն «սեփական խաղ» չէ:
Այստեղից էլ` անպատժելիության հիմարությունը: Քանի որ Ադրբեջանի յուրաքանչյուր ոտնձգություն ոչ թե թուլացնում, ինչպես հավանաբար կարծում են միջնորդները, այլ ավելի է ամրապնդում ղարաբաղյան կողմի համոզմունքը, որ ԼՂՀ ու նրա ժողովրդի իրական անվտանգության միակ երաշխիքը ռազմաքաղաքական այն իրողությունն է, որ հաստավել է 1994 թ. մայիսյան զինադադարով:
Այսինքն, եթե նման խնդիրն առհասարակ ունի ռազմական լուծում, ապա ինչո՞ւ չասել, որ այն արդեն իսկ լուծված է: Չէ՞ որ ղարաբաղյան կողմն անվտանգության փաստացի համակարգի այլընտրանքայնության հարց կարող է քննության ենթակա դիտարկել միայն մի դեպքում. երբ կլինեն պատերազմի վերսկսումը բացառող իրական շոշափելի երաշխիքներ: Դրանք չկան: Իսկ այդպիսիք ԼՂՀ-ին ապագայում տալու մասին միջնորդների «հավաստիացումների» գինն այն է, ինչ Ադրբեջանն անպատիժ անում է ամեն օր շփման գծում:
Զոհերի հանդեպ ափսոսանքի խոր զգացմամբ հանդերձ, գործնականում Ադրբեջանի ոտնձգությունները ԼՂՀ քաղաքական եւ զինվորական ղեկավարությանը, հասարակությանը նոր ոչինչ չեն հուշում: ԼՂՀ-ում միշտ էլ թերահավատ են եղել խնդրի խաղաղ կարգավորման մեջ Ադրբեջանի շահագրգռվածության հանդեպ: Տվյալ դեպքում խնդիր ունեն իրենք` միջնորդները: Քանի որ իրենք են փորձում հակառակը «հիմնավորել»: Եվ եթե Ադրբեջանի պատերազմական նկրտումները չեն բխում խնդրի լուծման մասին ԵԱՀԿ ՄԽ երկրների պատկերացումներից, մի բան, որ նրանք բազմիցս են վկայել գոնե հրապարակավ, ապա հարկ է սպասել, թե «այս աշխարհի ուժեղներն» ինչպե՞ս են հակադարձելու Ադրբեջանից իրենց նետած մարտահրավերներին: Եթե` շարունակվող լռությամբ կամ «կաղապարային» հայտարարությամբ, ապա երեւի հարկ կլինի արձանագրել, որ Իլհամ Ալիեւի «բարձր մարտականությունը» սնվում է ոչ միայն անձնական ամբիցիաներից:
ՎԱՀՐԱՄ ԱԹԱՆԵՍՅԱՆ
Tehran Time
Yerevan Time
No comments:
Post a Comment