Նեղ օրեր են, կդիմանանք

«Լրագիր» 21-12-2011- Դուդակահար Ջիվան Գասպարյանը «Բաբաջանյան Ֆեստ» հայ կոմպոզիտորական արվեստի եզրափակիչ համերգին Առնո Բաբաջանյանի անվան ոսկե մեդալ է ստացել` հայ երաժշտության մեջ մեծ ավանդ ունենալու համար: Ի դեպ, տարբեր տարիների այս մեդալին արժանացել են աշխարհռչակ շանսոնյե Շառլ Ազնավուրը, դերասան Արմեն Ջիգարխանյանը, երգիչ Իոսիֆ Կոբզոնը:

-Պարոն Գասպարյան, Առնո Բաբաջանյանի անվան ոսկե մեդալի արժանացաք: Ի՞նչ զգացողություններ ունեք, ի՞նչ է մրցանակը Ձեզ համար:
-Ինձ համար անակնկալ էր, բայց իրենց ցանկությունն է եղել, ես երբեք չեմ մտածել, որ նման բան կլինի: Իհարկե, ինձ համար շատ մեծ պատիվ է Առնո Բաբաջանյանի անվան ոսկե մեդալ ստանալը, քանի որ Առնո Բաբաջանյանը հրաշալի կոմպոզիտոր է, այն կոմպոզիտորներից է, որ հարյուր տարին մեկ է ծնվում, և նրա ստեղծագործությունները դեռ շատ երկար կհիշվեն: Իհարկե, նա ունի հին ընկերներ` Էդուարդ Միրզոյան, Ալեքսանդր Հարությունյան, Կոնստանտին Օրբելյան, բայց եթե որոշել են ինձ տան... Մինչև հիմա այդ մրցանակը ստացել էին Շառլ Ազնավուրը, Արմեն Ջիգարխանյանը, Իոսիֆ Կոբզոնը:

-Մրցանակակիրներից մեկի` Շառլ Ազանվուրի վերջին երկու հարցազրույցներն իրարանցում են առաջացրել: Նա ասել է, որ Հայաստանում ներքին ցեղասպանություն է իրականացվում, որ երիտասարդները հեռանում են երկրից: Համաձա՞յն եք նրա հետ:
-Շառլ Ազնավուրը նախ Հայաստանում չի ապրում: Գաղափար չունեմ` ինչ է ասել: Ամեն մարդ իր մեջ նախքան արտահայտվելը պետք է շատ լավ տեղեկություններ ունենա ուրիշների մասին, որ պատասխանատու հայտարարություններ անի: Ես նրան շատ եմ հարգում, բայց նրա կարծիքը ես չգիտեմ, նրան ի՞նչ են ասել, չեմ կարծում ինքը տեսել է այն, ինչ արտահայտել է, բայց իրեն ինչ-որ մեկը հուշել է, չէ՞:

-Չէ՞ որ ինքը Շվեյցարիայում Հայաստանի դեսպանն է և խնդիրներին գուցե լավ է ծանոթ:
-Ես գաղափար չունեմ, ես քաղաքականությամբ չեմ զբավում, իմաստ չունի, նպատակ չկա:

-Շառլ Ազնավուրն ասել է, որ Հայաստանում ներքին ցեղասպանություն է իրականացվում, որ երիտասարդները հեռանում են երկրից: Համաձա՞յն եք նրա հետ:
-Ես իմ թոռնիկին բերել եմ Հայաստան, ես իմ ամբողջ կյանքն ապրել եմ Հայաստանում: Այդ խոսքն ինձ դուր չի գալիս, ես նրան չեմ ուզում հակառակվել, բայց իմ տպավորությունը բոլորովին ուրիշ է, ծնողներս, պապերս տեսել են թուրքերի ջարդը: Նեղ օրեր են, կդիմանանք, վաղը մյուս օրը ամեն ինչ կընկնի իր տեղը: Ես լսել եմ, որ հիմա Ռուսաստանը ձրի տուն է տալիս Սիբիրում, ամեն ինչ տալիս է, սրանք էլ ասում են` դե տները ծախենք, գնանք: Ռուսաստանի այս օրենքի դուրս գալուց հետո իհարկե գնացողները շատացել են, սա ինձ համար ցավ է, ես շատ եմ ցավում, որ գնում են Հայաստանից, բայց մարդ կա, որ ստիպված է գնում, մարդ էլ կա, որ ուրիշ նպատակներով է գնում: Ես մի բան գիտեմ (աշխարհի կյանքի հետ շատ լավ ծանոթ եմ), որ ամեն երկիր այդ խնդիրն ունի, գնացեք տեսեք` Բուլղարիա, Դանիա, Բելգիա, իջեք ԱՄՆ-ի օդանավակայան, և տեսեք այնտեղ ինչեր են կատարվում: Ամեն տեղից էլ գնում եմ: Չեմ ասում` մեր երկիրը էնքան լավն է, որ գնում են, կամ էնքան վատն է, որ գնում են: Ես համ լավատես եմ, համ ճշտատես եմ: Ես չեմ ուզում ընկնեմ այն մարդկանց գաղափարին, ովքեր ամեն ինչ խառնում են իրար: Պետք չէ, ես այդքան մեքենա երբեք չեմ տեսել Հայաստանում, նայեք ինչքան մեքենա կա և բոլորը թանկարժեք, ինչքան ժամանակ պետք է կորցնես, որ 100 մետր ճանապարհ գնաս: Ես չեմ ուզում ասել` Հայաստանը աղքատիկ վիճակի մեջ է: Իհարկե, վատ բաներ կան, լավ բաներ կան, ամեն ինչ էլ կա, ինչպես բոլոր երկրներում: Ես այդպես եմ մտածում, ես գիտեմ ամեն փողոցում ինչ կա: Մենք ուրիշ պակալենա եք ապրել, մենք ուրիշ հասկացողություն ունենք, մենք պատերազմ ենք տեսել, բայց մեր երկիրը պահել ենք, պաշտպանել ատամներով: Այսօր վատ կլինի, վաղը լավ կլինի, հիմա ինչ անենք: Ես, օրինակ, կուզենայի, որ կուսակցությունները բոլորը միանան իրար, ախպոր պես նստեն, որոշեն` ոնց անենք երկիրը փրկենք, փոխանակ այդպես անեն, ամեն մեկը բաժանվել է մի անկյունի վրա, ամեն մեկը մի բան է խոսում, կուզեի միանան իրար, ժողովրդին միացնեն իրար, այսքան բամբասանք չլինի:
Բայց ըստ Ձեզ, ինչո՞ւ չի ստացվում միանալ:
Ես հենց դա եմ ասում, որ հզոր կուսակցությունները պետք է միանան իրար. փոքր կուսակցությունները պետք է հասկանան, որոշումներ կայացնեն, ամեն մեկն իր համար մի հարյուր հոգի է հավաքել: Սա բամբասանք չէ, սա ցանկություն է, և ես շատ կուզեի տեսնել միասնականություն, քաղաքավարի մոտենան իրար, ոչ թե իրար հայհոյեն, վիրավորեն, այլ ընդհակառակը, մոտենան իրար բոլորովին ուրիշ մակարդակով, և երկրի վիճակի մասին մտածեն, ինչպես անեն, որ երկրի վիճակն ավելի լավանա: Ամեն տարի փոփոխություն կա, դեպի լավն է գնում, ես լավատես եմ:
Ըստ Ձեզ, այս դեպքում մտավորականների, արվեստագետների դերը ո՞րը պետք է լինի:
Մի քանի հոգի մարդ են մնացել, ո՞ւր է մտավորական, այս ջահելները բոլորովին ուրիշ կյանքով են ապրում, նրանց մտածողությունն ուրիշ է: Մատների վրա հաշված մտավորականներ են մնացել, նրանք էլ տանը նստած, հալից ընկած մարդիկ են, որոնք ժամանակին կրթություն ունեն, փորձ ունեն, ամեն ինչ տեսած, այդ մարդկանցից քիչ է մնացել: Հիմա ժամանակակից ժողովուրդ են, մի բան խոսես, կարող է նրանց դուր չգալ: Ես չեմ ուզում խոսել քաղաքականությունից, բայց ինձ համար էլ ցավ է, որ երկիրը բամբասանքի մեջ ընկավ: Ամեն դեպքում, մարդ իր տան մեջ պետք է խոսա, իր բացերն ուրիշ երկրների մեջ չխոսա:
Շառլ Ազնավուրի ասա՞ծն ի նկատի ունեք:
Ոչ: Շառլը անհատ է, ինքը ինչ ուզենա, կարող է ասել, ես նրան շատ եմ հարգում և չեմ ուզում նրա հետ հարաբերություններս փչանան: Նա դեսպան է, երևի ուսումնասիրել է, կամ ինչ գիտի, ոնց գիտի, ես նրա մասին չեմ կարող որևէ բան խոսել, ինքը իր կարծիքն է ասել, կարող է ճիշտ է, ես չգիտեմ: Եթե մեկը մի բան է ասում, նրան որևէ մեկն իրավունք չունի որևէ բան ասել, եթե ասում է և կարողանում է տակից դուրս գալ, ապացուցել, ես չեմ կարող ուրիշ բաներ խոսել, քանի որ ես չեմ կարող ապացուցել, չունեմ ապացույցներ:
Վերջերս ինձ մեկն ասում է` Ծառուկյանը խառնեց մեզ քաղաքականության մեջ, ես ասում եմ` ինչ կապ ունի Ծառուկյանը, ինքը բարեգործ տղա է, Սամվել Կարապետյանը, Արա Աբրահամյանը... լավ-լավ տղաներ ունենք, որոնք ժողովրդին օգնում են, փոխանակ նրանց պատիվը բարձրացնենք, ամեն անգամ բերում մի բանի մեջ ենք մտցնում` պոլիտիկա, ընտրություններ և այլն: Ես չեմ կարծում`դա ճիշտ է:

-Աշխարհը գնում է նրան, որ յուրաքանչյուրը պետք է զբաղվի քաղաքականությամբ և յուրաքանչյուրը պետք է քաղաքացիական կեցվածք ունենա: Դուք տարիներ շարունակ ապրել եք ԱՄՆ-ում, արդյոք ժողովրդավարության հետ կապված տարբերություններ չեք նկատում:
-Մարդը կարող է զբաղվել քաղաքականությամբ, եթե խելքը հասնում է: Երբ մի մարդ քաղաքականությունից հեռու է և խառնվում է քաղաքականությանը, սխալ է, մարդը կարող է կարծիք արտահայտել, բայց ես քաղաքականագետ չեմ, չեմ էլ ուզում քաղաքականության մեջ խառվել: Երաժիշտը չպետք է ժողովրդի մեջ կիսվի, ես ուզում եմ ասել իմ կարծիքը` թող բարեկամանան և ասեն` ինչպես անենք, որ ավելի լավ ապրենք, որ բամբասանք չլինի, քանի որ մարդիկ ընկել են բամբասանքի հետևից, ժողովրդի տրամադրությունն էլ է կոտրվում, այս մի կուսակցությունը սա է խոսում, մյուսը սա է խոսում, հոգնում ես, չես իմանում`որն է ճիշտ, ես ԿԳԲ աշխատող չեմ, չգիտեմ` ով ինչով է զբաղվում: Այո, գնում են մարդիկ, բայց ինչի համար են գնում, քանի որ մենակ այն չէ, որ աշխատանք չունեն, և եթե աշխատանք, փող չունեն, այսքան մեքենա որտեղի՞ց:

-Որովհետև իրենց իրավունքներն են ոտնահարված, իրենց լավ չեն զգում սեփական երկրում:
-Ճիշտ է, օրենքը օրենք պետք է լինի բոլորի համար` և քյասիբի, և հարուստի: Մենակ վատ բաների մասին պետք չէ խոսել, լավ բաներ էլ ունենք չէ՞, ուղղակի ժողովրդի հոգին աղքատացել է, ժողովրդին սարքեցին աղքատ, պետք է մարդկանց տրամադրությունը բարձրացնել, ոչ թե կոտրել:

Սիրանույշ Պապյան