ՀԱՄԱՏԵՂ ՊԱՅՔԱՐ ԷՐԴՈՂԱՆԻ «ԱՐԴԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԲԱՐԳԱՎԱՃՈՒՄ» ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ

«ԱԶԳ», 02-06-2011- Այս պայքարում Ժողովրդա-հանրապետական եւ Ազգայնական շարժում կուսակցություններին է միացել «Խաղաղություն եւ ժողովրդավարություն» կուսակցությունը

Նախորդ համարներում նշել էինք Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովիՙ Մեջլիսի հունիսի 12-ին նշանակված ընտրությունների մասին: Ընտրություններին մնացել է 10 օր եւ որքան մոտենում է ընտրությունների օրը, այնքան թեժ բնույթ են ստանում միջկուսակցական պայքարն ու փոխադարձ վիրավորանքները: Վիրավորանքների պարագայում գլխավոր թիրախը վարչապետ Էրդողանն է, ընդ որումՙ անձնական վիրավորանքը նրան վարկաբեկելու միջոց են դարձրել ընդդիմադիր Ժողովրդա-հանրապետական եւ «գորշ գայլերի» քաղաքական կազմակերպությանՙ Ազգայնական շարժում կուսակցությունների առաջնորդները, որոնց միացել են ընտրություններին մեծամասնականով մասնակցող քրդերի «Խաղաղություն եւ ժողովրդավարություն» կուսակցության ղեկավարները:
Խնդիրը, սակայն, սոսկ վարչապետ Էրդողանին հասցված վիրավորանքները չեն, այլ քարոզարշավի ընթացքում նրա ավտոշարասյան, «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցության մասնաճյուղերի, հանրահավաքի մասնակիցների վրա կատարվող զինված հարձակումներն ու հանրահավաքները խոչընդոտելու փորձերը:
Նախորդ օրը Արդվինի Խոպա գավառում հարձակման էին ենթարկվել ե՛ւ Էրդողանի ավտոշարասյունը, ե՛ւ հանրահավաքի մասնակիցները: Մինչ այդ քրդաբնակ Հաքքյարիում, Շըրնաքում եւ Բաթմանում փորձ էր արվել կանխարգելել հանրհավաքների անցկացումը, ընդ որում «Խաղաղություն եւ ժողովրդավարություն» կուսակցության մասնակցությամբ: Հատկանշական է, որ այս նույն կուսակցությունը Հաքքյարիում, ապա նաեւ Դիարբեքիրում լսարան էր ապահովել Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության հանրահավաքի համար:
Մինչդեռ, քրդերի հալածանքների սկիզբը Թուրքիայում հենց Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցությունն է դրել, արգելել է քրդերենը երկրում, քրդերի իրավազուրկ վիճակի գլխավոր պատասխանատուն է եւ ամեն կերպ ձգտում է Թուրքիայում ստատուս-քվոյի պահպանման:
Ինչ վերաբերում է Ազգայնական շարժում կուսակցությանը, ապա այս կուսակցությունն էլ բացի ազգային հայ, հույն, հրեա փոքրամասնություններից, ատելությամբ է վերաբերվում նաեւ քրդերի նկատմամբ, ավելինՙ 70-80-ական թվերին թուրքական պետական իշխանությունները այս կուսակցության գրոհայինների միջոցով են ոչնչացրել քուրդ մտավորականներին, ալավիների կոտորածներ սարքել Սվազում, Մալաթիայում, Մարաշում, որոնք անմիջականորեն մասնակցել են չբացահայտված հազարավոր սպանությունների կազմակերպմանը:
Այս ամենը հիմք էր տալիս ենթադրելու, թե Թուրքիայում քրդերի սահմանադրական իրավունքների համար պայքարող «Խաղաղություն եւ ժողովրդավարություն» կուսակցությունը վարչապետ Էրդողանի «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցությանը հակադրվելու համար գոնե չի նպաստի Ժողովրդա-հանրապետական եւ Ազգայնական շարժում կուսակցությունների հանրահավաքներին քրդաբնակ շրջաններում, առավել եւսՙ կհրաժարվի համագործակցել վերջիններիս հետ:
Ինչով պայմանավորել այս ամենը: Խնդիրը Ժողովրդա-հանրապետական եւ Ազգայնական շարժում կուսակցությունների պարագայում պարզ է: Նրանք ժողովրդականությամբ զգալի զիջում են Էրդողանի «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցությանը, չունեն առաջիկա ընտրություններում վերջինի միանձնյա իշխանությունն կանխարգելելու հնարավորություն: 550-տեղանոց Մեջլիսում 276 պատգամավոր ունենալու դեպքում այդ իշխանությունն ապահովված է, իսկ Էրդողանի կուսակցությունը առաջիկա ընտրություններում «Կոնցենսուս» ընկերության հարցախույզի վերջին արդյունքներով ընտրողների ընդհանուր ձայների 48,6 %-ն է ստանում, փոխարենըՙ Ժողովրդա-հանրապետականըՙ 28,3, իսկ Ազգայնական շարժումըՙ 11,6:
Այսինքնՙ «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցությունը բավականին մոտ է 367 պատգամավորական տեղեր ստանալուն Մեջլիսում, որը նրան կտա նոր սահմանադրություննՙ առանց հանրաքվեի խորհրդարանում անցկացնելու հնարավորություն: Մինչդեռ, Ժողովրդա-հանրապետական եւ Ազգայնական շարժում կուսակցությունները որպես երկրում ստատուս-քվոյի պահպանման ջատագով, դեմ են նոր սահմանադրությանը, այնպես, ինչպես դեմ էին «Էրգենեքոմ» գործի բացահայտմանը:

Ինչ վերաբերում է քրդերի «Խաղաղություն եւ ժողովրդավարություն» կուսակցությանը, ապա դա առանձին խնդիր է, մասնավոր մոտեցում է պահանջում:
Հ. ՉԱՔՐՅԱՆ