Ելնելով առկա իրողություններից և արձանագրելով, որ
- Մարաղան հանցագործություն է մարդկության դեմ, որը չունի վաղեմության ժամկետ:
- Մարաղան ակնհայտ ցեղասպանություն է, օղակը մի շղթայի, որտեղ առկա է Թուրքիայի ձեռագիրը, և այն ուղղված է խաղաղ բնակչության ոչնչացմանն ու տարածքի անեքսիային:
- Այն իրականացվել է առանձնակի դաժանությամբ` էթնիկ զտումների, բնակչության ահաբեկման նպատակով:
- «Մարաղայի» հետևանքը դարձավ պարտադրված պատերազմը, տարածաշրջանի անկայունությունը և ժողովուրդների ողբերգությունը:
- Միջազգային կառույցների ու գերտերությունների ոչ համարժեք արձագանքը Ադրբեջանի հանցագործ ռեժիմի ցեղասպան գործողությունների նկատմամբ և 1992 թ. մարտին վերջինիս ինքնիշխանության ճանաչումը հանգեցրին նորանոր հալածանքների, լայնամասշտաբ պատերազմի և հազարավոր զոհերի: Բաքվի ռեժիմը տարածեց հետապնդումներն ու հալածանքները ազգային, կրոնական և քաղաքական խմբերի և կառույցների վրա, ինչի արդյունքը դարձավ տարածաշրջանից փախստականների թվի կտրուկ աճը:
- Ատելություն սփռող ծավալուն քարոզը և չդադարող ռազմական սադրանքները շփման գծում բացառում են փախստականների վերադարձը իրենց բնակության վայրերը:
Գտնում ենք, որ
- Ժամանակն է, որ հայկական քաղաքական և իշխանական շրջանակները արմատապես վերանայեն տարածաշրջանային կոնֆլիկտի կարգավորման սկզբունքների գոյություն ունեցող կարծրատիպերը, մասնավորապես հրաժարվեն որևէ տարածք վերադարձնել Բաքվի ռեժիմի վերահսկողության տակ: Եվ քանի որ փախստականնները չեն կարող վերադառնալ Բաքու, նրանք կարող են վերադառնալ միայն Բագարան` նոր քաղաք, որտեղ կվերահաստատեն իրենց հազարամյակներով բյուրեղացված կյանքի նորմերն ու մշակույթը:
Սա է Մարաղայի հիմնական դասը. դահիճին անհրաժեշտ պատասխանը` Մարաղայի փոխարեն միայն Նոր Մարաղա:
- Միջազգային հանրությունը պետք է մատնանշի համապատասխան ատյաններին, որ համարժեք գնահատականների և քայլերի բացակայությունը Բաքվի ռեժիմի կատարած հանցագործությունների հանդեպ նրանց մասնակից է դարձնում դրան: Հայկական համապատասխան շրջանակները այլևս պետք է հրաժարվեն ատելություն սփռող որևէ անձանց և կառույցների հետ շփումից:
Առաջնահերթ է, որ
- Փախստականների անվտանգությունը բնակության նոր վայրերում ապահովեն ինչպես տարածքներում արդեն գոյություն ունեցող, այնպես էլ փախստականների կողմից ձևավորվող անվտանգության կառույցները:
- Անվտանգության համակարգերը թե տեխնիկական հագեցվածությամբ, և թե գործունեության տեսակետից, պետք է էապես գերազանցեն հնարավոր ագրեսորի ներուժը, իսկ միջազգային կառույցներից պետք է համագործակցել միայն նրանց հետ, ովքեր պատրաստ են իրականում նպաստել տարածաշրջանի անվտանգության պահպանմանը, և մերժել բոլոր նրանց, ովքեր մինչ այսօր խուսափել են իրենց վրա դրած պարտավորություններից:
Եվ կոչ ենք անում տարածաշրջանի ժողովուրդներին փոխհամագործակցության, խաղաղ, ներդաշնակ ու բնականոն զարգացման համար անհրաժեշտ քննարկումների և համատեղ քայլերի:
Ադրբեջանական ԽՍՀ-ից փախստականների համագումարSaturday, April 14, 2012
Մարաղայի դասերը. Ամփոփիչ թեզեր
Ելնելով առկա իրողություններից և արձանագրելով, որ
- Մարաղան հանցագործություն է մարդկության դեմ, որը չունի վաղեմության ժամկետ:
- Մարաղան ակնհայտ ցեղասպանություն է, օղակը մի շղթայի, որտեղ առկա է Թուրքիայի ձեռագիրը, և այն ուղղված է խաղաղ բնակչության ոչնչացմանն ու տարածքի անեքսիային:
- Այն իրականացվել է առանձնակի դաժանությամբ` էթնիկ զտումների, բնակչության ահաբեկման նպատակով:
- «Մարաղայի» հետևանքը դարձավ պարտադրված պատերազմը, տարածաշրջանի անկայունությունը և ժողովուրդների ողբերգությունը:
- Միջազգային կառույցների ու գերտերությունների ոչ համարժեք արձագանքը Ադրբեջանի հանցագործ ռեժիմի ցեղասպան գործողությունների նկատմամբ և 1992 թ. մարտին վերջինիս ինքնիշխանության ճանաչումը հանգեցրին նորանոր հալածանքների, լայնամասշտաբ պատերազմի և հազարավոր զոհերի: Բաքվի ռեժիմը տարածեց հետապնդումներն ու հալածանքները ազգային, կրոնական և քաղաքական խմբերի և կառույցների վրա, ինչի արդյունքը դարձավ տարածաշրջանից փախստականների թվի կտրուկ աճը:
- Ատելություն սփռող ծավալուն քարոզը և չդադարող ռազմական սադրանքները շփման գծում բացառում են փախստականների վերադարձը իրենց բնակության վայրերը:
Գտնում ենք, որ
- Ժամանակն է, որ հայկական քաղաքական և իշխանական շրջանակները արմատապես վերանայեն տարածաշրջանային կոնֆլիկտի կարգավորման սկզբունքների գոյություն ունեցող կարծրատիպերը, մասնավորապես հրաժարվեն որևէ տարածք վերադարձնել Բաքվի ռեժիմի վերահսկողության տակ: Եվ քանի որ փախստականնները չեն կարող վերադառնալ Բաքու, նրանք կարող են վերադառնալ միայն Բագարան` նոր քաղաք, որտեղ կվերահաստատեն իրենց հազարամյակներով բյուրեղացված կյանքի նորմերն ու մշակույթը:
Սա է Մարաղայի հիմնական դասը. դահիճին անհրաժեշտ պատասխանը` Մարաղայի փոխարեն միայն Նոր Մարաղա:
- Միջազգային հանրությունը պետք է մատնանշի համապատասխան ատյաններին, որ համարժեք գնահատականների և քայլերի բացակայությունը Բաքվի ռեժիմի կատարած հանցագործությունների հանդեպ նրանց մասնակից է դարձնում դրան: Հայկական համապատասխան շրջանակները այլևս պետք է հրաժարվեն ատելություն սփռող որևէ անձանց և կառույցների հետ շփումից:
Առաջնահերթ է, որ
- Փախստականների անվտանգությունը բնակության նոր վայրերում ապահովեն ինչպես տարածքներում արդեն գոյություն ունեցող, այնպես էլ փախստականների կողմից ձևավորվող անվտանգության կառույցները:
- Անվտանգության համակարգերը թե տեխնիկական հագեցվածությամբ, և թե գործունեության տեսակետից, պետք է էապես գերազանցեն հնարավոր ագրեսորի ներուժը, իսկ միջազգային կառույցներից պետք է համագործակցել միայն նրանց հետ, ովքեր պատրաստ են իրականում նպաստել տարածաշրջանի անվտանգության պահպանմանը, և մերժել բոլոր նրանց, ովքեր մինչ այսօր խուսափել են իրենց վրա դրած պարտավորություններից:
Եվ կոչ ենք անում տարածաշրջանի ժողովուրդներին փոխհամագործակցության, խաղաղ, ներդաշնակ ու բնականոն զարգացման համար անհրաժեշտ քննարկումների և համատեղ քայլերի:
Ադրբեջանական ԽՍՀ-ից փախստականների համագումար
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Tehran Time
Yerevan Time
No comments:
Post a Comment