Նա ընդգծեց, որ խնդիրը Լեռնային Ղարաբաղը չէ, այլ հարակից յոթ շրջանների «օկուպացումը»
Ամեն կիրակի թուրքական հանրային հեռուստատեսության առաջին ալիքով Ստամբուլից հեռարձակվում է «Քաղաքական համայնապատկեր» ծրագիրը: Դա վարում է «Միլլիեթի» հեղինակ Դերյա Սազաքը, մասնակցությամբ «Ենի շաֆաքի» հեղինակներից հայտնի լրագրող Ֆեհմի Քորուի, ինչպես նաեւ պրոֆեսորներ Մուստաֆա Էրդողանի եւ Ֆուաթ Քեյմանի: Նախանցյալ կիրակի ծրագրի հյուրն էր Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն եւ ուղիղ եթերում պատմել էր հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրման արարողության մանրամասները: Իսկ նախորդ օրը ծրագրին անձամբ մասնակցեց նախագահ Աբդուլլահ Գյուլը:
Ի դեպ, հաղորդումն այս անգամ հեռարձակվում էր հենց «Չանքայայից»ՙ նախագահի նստավայրից: Աբդուլլահ Գյուլը, ի պատասխան Սազաքի հարցին, անդրադարձավ թուրքական վերջին նախաձեռնություններին, մասնավորապես ասաց, որ Թուրքիայի առջեւ ծառացել է երկու խնդիրՙ (PKK-ի) ահաբեկչության դեմ պայքարն ու Հայաստանի հետ հարաբերությունները: Ապա նա շարունակեց. «Ես ջանում եմ համարձակորեն լուծել այս խնդիրները, որ ապագա սերունդներին ձերբազատենք ավելորդ բեռից»:
Թուրքիայի նախագահը նշեց, որ տարածաշրջանում ստեղծվել են պատեհ առիթներ, դա հնարավոր է դարձել նախագահ Բարաք Օբամայի ամերիկյան զորքերն Իրաքից դուրս բերելու դիրքորոշման շնորհիվ, ԱՄՆ-ի դուրս գալուց հետո այս շրջանները հանձնվելու են Թուրքիայի խնամակալությանը: Նախագահ Գյուլն ավելացրեց. «Թուրքիան իրավահաջորդն է հսկա կայսրության: Եթե իրավահաջորդն էլ չլինի, 72 միլիոն բնակչություն ունի, հետեւաբար մեծ երկիր է: Ընդդիմությունը կարող է նախազգուշացնել իշխանություններին, սակայն վիրավորանք հասցնել չի կարող, որովհետեւ այդ վիրավորանքներից Թուրքիան է տուժում: Չմոռանանք, որ երկրի ներսում թույլ եւ բազում խնդիրներին բախվող պետությունները չեն կարող ազդեցիկ լինել դրսում»:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հետ հարաբերություններին եւ հայ-թուրքական նորմալացման գործընթացին, Ադրբեջանի ցուցաբերած հիվանդագին մոտեցմանը, ապա դրանց առնչությամբ նախագահ Գյուլը նշեց. «Ով, ինչ ուզում է, թող ասի, մենք մեկ ազգի երկու առանձին պետություններն ենք: Կան բաներ, որ դրանց մասին հնարավոր չէ բացահայտ խոսել: Հայաստանի հետ հարաբերությունների նորմալացումն իրականում ենթադրում է ողջ Կովկասի նորմալացումը: Հայաստանի եւ Թուրքիայի հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի շնորհիվ ղարաբաղյան հիմնահարցը դարձել է աշխարհի կարեւորագույն խնդիրը: Եթե չապահովվի Ադրբեջանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների նորմալացումը, ապա անհնար է ամբողջական կայունություն հաստատել եւ անվտանգություն ապահովել Կովկասում: Դուք կարող եք նկատել Հայաստանի հետ Թուրքիայի նորմալացման գործընթացի անդրադարձը ղարաբաղյան հիմնահարցի կարգավորման վրա: Իհարկե, խնդիրը զուտ Ղարաբաղը չէ, (այլ) Ղարաբաղին հարակից յոթ շրջանները, որոնք օկուպացված են: Քաղաքական կարեւոր զարգացումներ են տեղի ունենում այս հարցի կարգավորման շուրջը: Ղարաբաղի թեման այն հազվագյուտ խնդիրներից է, որին Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ը չեն ցուցաբերում հակադիր մոտեցումներ: Թե՛ մեկը եւ թե՛ մյուսն այս հարցում կարգավորման են ձգտում եւ շարժվում են նույն ուղղությամբ»:
«Ինչպե՞ս է լինելու Ղարաբաղի ապագան» հարցին պատասխանելիսՙ նախագահ Գյուլը հիշեց ԱՄՆ նախագահի հետ հեռախոսազրույցն ու ասաց. «Նախագահ Օբամայի հետ հեռախոսազրույցում սոսկ Կովկասով չենք սահմանափակվել: Անդրադարձել ենք Բալկաններին, Իրաքին, Աֆղանստանին: Ես նրան հայտնեցի իմ կարծիքը: Նախագահ Օբաման կարեւոր նշանակություն է տալիս Թուրքիայի տեսակետներին: Մինչդեռ Բուշը ինքնուրույն էր գործում»:
Օգտվելով առիթից, նշենք, որ այդ հեռախոսազրույցը տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 17-ին Թուրքիայի նախագահի նախաձեռնությամբ: Հեռախոսազրույցի ընթացքում Բարաք Օբաման հարցրել է Հայաստանի հետ նորմալացման գործընթացի, ինչպես նաեւ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի այցի մասին, իսկ Աբդուլլահ Գյուլը, թուրքական հանրային հեռուստատեսության վկայությամբ, պահանջել է, որ Ղարաբաղի հարցում նա (Հայաստանի վրա) գործադրի ԱՄՆ-ի ազդեցությունը:
Աղբյուր՝ «ԱԶԳ, 20-10-2009Tuesday, October 20, 2009
ՆԱԽԱԳԱՀ ԳՅՈՒԼՆ ՈՒՂԻՂ ԵԹԵՐՈՒՄ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԱՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԵՏ ՆՈՐՄԱԼԱՑՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻՆ
Նա ընդգծեց, որ խնդիրը Լեռնային Ղարաբաղը չէ, այլ հարակից յոթ շրջանների «օկուպացումը»
Ամեն կիրակի թուրքական հանրային հեռուստատեսության առաջին ալիքով Ստամբուլից հեռարձակվում է «Քաղաքական համայնապատկեր» ծրագիրը: Դա վարում է «Միլլիեթի» հեղինակ Դերյա Սազաքը, մասնակցությամբ «Ենի շաֆաքի» հեղինակներից հայտնի լրագրող Ֆեհմի Քորուի, ինչպես նաեւ պրոֆեսորներ Մուստաֆա Էրդողանի եւ Ֆուաթ Քեյմանի: Նախանցյալ կիրակի ծրագրի հյուրն էր Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն եւ ուղիղ եթերում պատմել էր հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրման արարողության մանրամասները: Իսկ նախորդ օրը ծրագրին անձամբ մասնակցեց նախագահ Աբդուլլահ Գյուլը:
Ի դեպ, հաղորդումն այս անգամ հեռարձակվում էր հենց «Չանքայայից»ՙ նախագահի նստավայրից: Աբդուլլահ Գյուլը, ի պատասխան Սազաքի հարցին, անդրադարձավ թուրքական վերջին նախաձեռնություններին, մասնավորապես ասաց, որ Թուրքիայի առջեւ ծառացել է երկու խնդիրՙ (PKK-ի) ահաբեկչության դեմ պայքարն ու Հայաստանի հետ հարաբերությունները: Ապա նա շարունակեց. «Ես ջանում եմ համարձակորեն լուծել այս խնդիրները, որ ապագա սերունդներին ձերբազատենք ավելորդ բեռից»:
Թուրքիայի նախագահը նշեց, որ տարածաշրջանում ստեղծվել են պատեհ առիթներ, դա հնարավոր է դարձել նախագահ Բարաք Օբամայի ամերիկյան զորքերն Իրաքից դուրս բերելու դիրքորոշման շնորհիվ, ԱՄՆ-ի դուրս գալուց հետո այս շրջանները հանձնվելու են Թուրքիայի խնամակալությանը: Նախագահ Գյուլն ավելացրեց. «Թուրքիան իրավահաջորդն է հսկա կայսրության: Եթե իրավահաջորդն էլ չլինի, 72 միլիոն բնակչություն ունի, հետեւաբար մեծ երկիր է: Ընդդիմությունը կարող է նախազգուշացնել իշխանություններին, սակայն վիրավորանք հասցնել չի կարող, որովհետեւ այդ վիրավորանքներից Թուրքիան է տուժում: Չմոռանանք, որ երկրի ներսում թույլ եւ բազում խնդիրներին բախվող պետությունները չեն կարող ազդեցիկ լինել դրսում»:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հետ հարաբերություններին եւ հայ-թուրքական նորմալացման գործընթացին, Ադրբեջանի ցուցաբերած հիվանդագին մոտեցմանը, ապա դրանց առնչությամբ նախագահ Գյուլը նշեց. «Ով, ինչ ուզում է, թող ասի, մենք մեկ ազգի երկու առանձին պետություններն ենք: Կան բաներ, որ դրանց մասին հնարավոր չէ բացահայտ խոսել: Հայաստանի հետ հարաբերությունների նորմալացումն իրականում ենթադրում է ողջ Կովկասի նորմալացումը: Հայաստանի եւ Թուրքիայի հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի շնորհիվ ղարաբաղյան հիմնահարցը դարձել է աշխարհի կարեւորագույն խնդիրը: Եթե չապահովվի Ադրբեջանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների նորմալացումը, ապա անհնար է ամբողջական կայունություն հաստատել եւ անվտանգություն ապահովել Կովկասում: Դուք կարող եք նկատել Հայաստանի հետ Թուրքիայի նորմալացման գործընթացի անդրադարձը ղարաբաղյան հիմնահարցի կարգավորման վրա: Իհարկե, խնդիրը զուտ Ղարաբաղը չէ, (այլ) Ղարաբաղին հարակից յոթ շրջանները, որոնք օկուպացված են: Քաղաքական կարեւոր զարգացումներ են տեղի ունենում այս հարցի կարգավորման շուրջը: Ղարաբաղի թեման այն հազվագյուտ խնդիրներից է, որին Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ը չեն ցուցաբերում հակադիր մոտեցումներ: Թե՛ մեկը եւ թե՛ մյուսն այս հարցում կարգավորման են ձգտում եւ շարժվում են նույն ուղղությամբ»:
«Ինչպե՞ս է լինելու Ղարաբաղի ապագան» հարցին պատասխանելիսՙ նախագահ Գյուլը հիշեց ԱՄՆ նախագահի հետ հեռախոսազրույցն ու ասաց. «Նախագահ Օբամայի հետ հեռախոսազրույցում սոսկ Կովկասով չենք սահմանափակվել: Անդրադարձել ենք Բալկաններին, Իրաքին, Աֆղանստանին: Ես նրան հայտնեցի իմ կարծիքը: Նախագահ Օբաման կարեւոր նշանակություն է տալիս Թուրքիայի տեսակետներին: Մինչդեռ Բուշը ինքնուրույն էր գործում»:
Օգտվելով առիթից, նշենք, որ այդ հեռախոսազրույցը տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 17-ին Թուրքիայի նախագահի նախաձեռնությամբ: Հեռախոսազրույցի ընթացքում Բարաք Օբաման հարցրել է Հայաստանի հետ նորմալացման գործընթացի, ինչպես նաեւ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի այցի մասին, իսկ Աբդուլլահ Գյուլը, թուրքական հանրային հեռուստատեսության վկայությամբ, պահանջել է, որ Ղարաբաղի հարցում նա (Հայաստանի վրա) գործադրի ԱՄՆ-ի ազդեցությունը:
Աղբյուր՝ «ԱԶԳ, 20-10-2009
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Tehran Time
Yerevan Time
No comments:
Post a Comment