ՍԱ ԱՆՆԱԽԱԴԵՊ ՔԱՅԼ ԷՐ

Հարավայի Կովկասի երեք ազատական կուսակցություններ` Հայաստանից` ՀՀՇ-ն, Վրաստանից` Վրաստանի Հանրապետական եւ Ադրբեջանից` Մուսավաթ կուսակցությունները Գերմանիայի Պոտսդամ քաղաքում ստորագրել են Համագործակցության հռչակագիր: Այս կապակցությամբ ՀՀՇ վարչության նախագահ Արամ Մանուկյանը հարցազրույց է տվել Lragir.am-ին:

-Ինչո՞ւ որոշեցիք նման հռչակագիր ստորագրել, ինչպե՞ս առաջացավ դրա անհրաժեշտությունը:
-Սա ունի իր նախապատմությունը: Մի քանի տարի շարունակ ՀՀՇ-ն, Մուսավաթը եւ Վրաստանի Հանրապետական կուսակցությունը փորձել են փաստաթղթի տեսք տալ լիբերալ դաշտում կատարվող աշխատանքներին: Եվ Պոտսդամում հանդիպման ժամանակ համաձայնություն ձեռք բերվեց. շուրջ 10 ժամ շարունակ երեք պատվիրակությունները միասին աշխատեցին այդ փաստաթղթի վրա: Արդյունքում շատ լավ, գրագետ փաստաթուղթ կազմվեց, որն իր մեջ ներառում է բոլոր համամարդկային արժեքները, դրանց պաշտպանությունն ու այդ արժեքները պաշտպանելու, Հարավային Կովկասում տարածելու պատրաստակամությունը: Շատ կարեւոր էր, որ լիբերալ արժեքների կողքին ավելացել են ակտուալ պրոբլեմներ` կոնֆլիկտների խաղաղ կարգավորումը եւ քաղբանտարկյալների անհապաղ ազատ արձակումը: Սա առաջին փաստաթուղթն էր. Հարավային Կովկասի երեք լուրջ օպոզիցիոն կուսակցություններ պատրաստվում են իրենց երկրներում ակտիվ աշխատանք տանել:

-Ձեր կարծիքով, փաստաթղթի դրույթները գործնականում հնարավո՞ր է կիրառել, սա ի՞նչ կտա գործնական առումով:
-Սա համագործակցության դաշտ կտա, միջազգային արժեքների տարածման համար համատեղ աշխատանքների հնարավորություն կտա: Եվ ընդհանրապես, այն բոլոր ծրագրերը, որ նպաստում են մերձեցմանը, քաղաքացիական հասարակության ստեղծմանը, փոխադարձ հանդուրժողականությանը, միջազգային կյանքին համընթաց քայլելուն, նպաստում են լարվածության թուլացմանը: Մենք տեսնում ենք, որ այսօր երեք երկրների ժողովուրդները հետ են ընկնում միջազգային կյանքի տեմպերից, ռեգիոնալ ծրագրերից, համաշխարհային գործընթացներից` կոնֆլիկտների առկայության պատճառով: Եվ թշնամանքի մթնոլորտում ապրելու պատճառով միայն նահանջ ես ապրում, այլ ոչ թե առաջընթաց: Խաղաղ ձեւակերպումներին, կոնֆլիկտները խաղաղ, արժանապատիվ լուծելուն ոչ ոք դեմ չէ, որեւէ կառույց, որեւէ խոհեմ, գրագետ մարդ չի կարող դեմ լինել մեր գրածներին: Այստեղ արտառոց որեւէ բան չկա, բոլորը միջազգային ընդունված արժեքների պաշտպանությանն են վերաբերում:

-Մտավախություն չունե՞ք, որ ՀՀՇ-ին կմեղադրեն ադրբեջանամետության մեջ: Օրինակ` իշխանական դաշտից կարծիք եղավ, որ ինչպես կարելի է ադրբեջանցիների հետ նման փաստաթուղթ ստորագրել, եթե իրենք խախտում են մարդկանց իրավունքները, իրենք ոչ ժողովրդավար պետություն են, եւ այլն, եւ այլն:
-Այս փաստաթուղթն ամենեւին էլ ադրբեջանական իշխանության հետ չի ստորագրվել, Մուսավաթը լիբերալ կուսակցություն է, ինքն էլ նույն ձեւի քաղբանտարկյալներ է ունեցել իր երկրում: Եվ երկրորդ` եթե Ադրբեջանի կամ Թուրքիայի հետ պրոբլեմները լուծելու համար կնքում ես խաղաղության դաշնագիր եւ համաձայնություն, կարո՞ղ է որեւէ խելառ քննադատել խաղաղություն հաստատող ծրագիրը, եթե այդ ամենի մեջ արժանապատիվ ես պահում քեզ: Միայն կիսատ-պռատները կարող են լավ գործի մեջ վատը փնտրել:

-Այսինքն` մտավախություն չունե՞ք, որ ձեզ ադրբեջանամետության մեջ մեղադրեն:
-Մանկամտություն է նման մոտեցում հանդես բերելը: Կրկնում եմ` սա իշխանության հետ չի կնքվել, այլ` լիբերալ կուսակցության, որն ընդդիմության մեջ է: Մեր նպատակը մեր երկրներում ժողովրդավարություն ունենալն է, առանց քաղբանտարկյալների, ազատ երկիր ունենալը: Դա ազնիվ նպատակ է: Եվ փաստորեն, մենք անում ենք այն, ինչ պետք է անեին իշխանությունները: Սա նշանակում է, որ մենք ավելի պատասխանատվություն ենք զգում երկրի հանդեպ, քան` իշխանությունները: Իրենք գնում են պրոբլեմները շրջանցելու, չլուծելու ճանապարհով, մեր պատասխանատվությունը մեզ ասում է` պրոբլեմներին համարձակ նայել եւ լուծման ուղիներ փնտրել: Մեր ուզածն ընդամենը ժողովրդավարական, համամարդկային արժեքների տարածմանն է վերաբերում: Իսկ եթե որեւէ մեկը կփորձի դրա դեմ խոսել, թող համարձակվի...

-ՀՅԴ-ն միշտ հակադիր է ՀՀՇ-ին, եւ ՀՅԴ-ական Կիրո Մանոյանը Ժամանակ թերթին տված հարցազրույցում ողջունել է ՀՀՇ-ի արածը, ավելին, հիմա էլ իրենք «Սոցինտերնի» ժողովին մասնակցելու համար մեկնել են Բաքու:
-Իսկապես նորմալ եմ գնահատում: Ցանկացած ջանք, որը կնպաստի խաղաղությանն ու համակեցությանը, ողջունելի է` անկախ նրանից, ով է այդ քայլի հեղինակը, նախաձեռնողը: Ես իսկապես ուրախ եմ, որ ՀՅԴ-ն ճիշտ գնահատեց այդ քայլը, խաղաղությունը մեր ռեգիոնին օդի ու ջրի նման անհրաժեշտ է, քանի որ մենք հետ ենք ընկնում միջազգային զարգացումից:

-Ադրբեջանցի ազատականներն ինչպե՞ս են վերաբերվում այս ամենին. նրանք մտավախություն չունեի՞ն, որ իրենց երկրում իրենց կհալածեն, կքննադատեն:
-Տվյալ դեպքում նրանց կողմից դրսեւորածը համարձակություն էր: Այլ կերպ չեմ կարող որակել: Իրենք իրենց երկրում քննադատվում են, բնականաբար: Բայց այդ մարդիկ պատասխանատվություն են զգում իրենց երկրի համար, այդ մարդիկ են, որ 2003-ին բանտերում են անցկացրել: Ընդ որում, պատվիրակության կազմում կային մարդիկ, որոնք եղել են քաղբանտարկյալներ` ավելի քան 2 տարի բանտերում են անցկացրել: Այս ծրագիրը, այս մոտեցումներն ունենալու են շարունակություն: Հարավային Կովկասում մենք շարունակելու ենք հանդուրժողականության դաշտի եւ կոնֆլիկտների լուծման մթնոլորտի ստեղծում:

-Կոնգրեսի Ձեր գործընկերների կողմից ինչպե՞ս է այն ընդունվել:
-Ես չեմ կարծում, որ որեւէ խոհեմ մարդու կողմից վատ ընդունվի արվածը` լինի դա իշխանական, թե ընդդիմադիր ճամբարից: Սա աննախադեպ քայլ էր:

Հարցազրույցը վարեց ԱՐՄԱՆ ԳԱԼՈՅԱՆԸ
«Լրագիր» 11-10-2010